Maatschap van Drie en Bos

Met samenvoegen naar opvolging met perspectief

Ruim anderhalf jaar geleden werden de koeien van de familie Van Drie en Hendrik Bos samengevoegd. Zo ontstond een familiebedrijf met 270 melkkoeien. ‘Het was voor ons stoppen of samenwerken’, geeft Bert aan. Voor Bert en Carin, vriendin Ilse en schoonzus Inge zorgt de samenwerking voor nieuwe dynamiek.

Het zal zo’n vier jaar geleden zijn dat Bert en Carin van Drie met hun dochters om tafel gingen. ‘Hoe gaan we het bedrijf voortzetten?’, luidde de open vraag. Dochters Irene en Emma waren al bij hun man en vriend op de boerderij gesetteld, dochters Inge en Ilse zagen een toekomst op het melkveebedrijf in Bedum wel zitten en ook Ilse haar vriend Hendrik wilde meedoen. Thuis had Hendrik een pachtboerderij met zo’n 80 koeien. ‘Ik stond voor de keus van de overname, maar het perspectief voor de toekomst was moeilijk’, blikt hij terug. Op het pachtbedrijf moest nog wel het een en ander geïnvesteerd worden, onder andere in de huisvesting voor de melkkoeien. ‘Het zou betekenen dat we een hoge hypotheek zouden moeten nemen en dan was het nog maar de vraag of het zou lukken om rentabiliteit te halen.’

Samenvoegen voor perspectief

De bedrijven samenvoegen was op papier een betere optie. Bert, Carin en hun dochters hadden er een goed gevoel bij: ‘de koeien van Hendrik konden zo bij de stal in, de ruimte was er, we hoefden er niet extra voor investeren.’ Maar Bert en Carin waren ook afwachtend. ‘We zijn er ook aan toe om het wat rustiger aan te doen, we wilden tijd maken voor andere dingen dan boeren. Als geen van de kinderen interesse zou hebben gehad dan hadden we het bedrijf verkocht’, geeft Bert aan. Het enthousiasme van de jongere generatie zorgde voor nieuwe dynamiek in het bedrijf. ‘Er is meer energie, je activeert elkaar. We doen het nu met zijn vijven’, aldus Bert en Carin. Het duurde uiteindelijk nog een jaar of drie voordat het werkelijk tot een samenvoeging kwam. Vanuit de verpachter van Hendrik zijn boerderij moesten er nog een aantal hobbels genomen worden en ondanks dat het een langzaam, en zelfs frustrerend proces was, gingen de koeien van Hendrik in juni 2023 eindelijk over naar de stal in Bedum waar de boxen en de boxbedekking waren vernieuwd. ‘Toen hadden ze al drie maanden hetzelfde rantsoen gekregen als de koeien hier’, geeft Hendrik de degelijke voorbereiding aan. De kalveren waren al eerder overgebracht. ‘Zo’n verhuizing heeft een hele impact op de dieren’, blikken ze terug. ‘Ook al hebben we het nog zo zorgvuldig gedaan, de dieren hebben er stress van’, geeft Ilse aan. ‘De meeste koeien zijn nu allemaal weer gekalfd en we merken dat de productie van de koeien omhoog gaat, ze zitten gemiddeld boven de 30 liter per dag.’

Van FC naar NoorderlandMelk

De verhuizing betekende trouwens ook dat de Hinnie’s en Roeltjes’s van Hendrik de melk niet meer aan FrieslandCampina leverden, maar aan NoorderlandMelk. ‘Eén belletje dat er meer melk aankwam was genoeg’, geeft Bert aan. ‘De korte lijnen bij Noorderland werken heel prettig.’ Hendrik is ook tevreden met de overstap. ‘Het voelt bij Noorderland meer coöperatief. Ik heb wel het idee dat het bestuur naar ons boeren luistert en ook wat met onze ideeën doet.’ Het bedrijf levert de melk aan de weidevlog-melkstroom, waarbij ze onder andere heel scherp zijn op het tankmelkcelgetal. ‘Wij proberen onder de 175.000 cellen/ml te blijven’, geeft Bert aan. ‘De bonus werkt stimulerend en bovendien betekent een lager celgetal ook minder mastitis, een betere uiergezondheid en meer melk. Het systeem van belonen voelt veel beter dan kortingen.’

Open communiceren

De melkkoeien staan in Bedum, het jongvee is op het ouderlijke bedrijf van Hendrik gebleven. ‘Mijn vader is blijven wonen en fokt daar het jongvee op’, vertelt Hendrik die zijn plek op het bedrijf bij zijn schoonfamilie heeft gevonden. ‘Als je elkaar niet ligt moet je er niet aan beginnen’, antwoordt hij op de vraag hoe zo’n samenwerking tot een succes wordt. ‘Bij ons bleek uit de boekhouding eigenlijk al dat we eenzelfde manier van boeren hadden. Ook daardoor is het een soepele overgang geweest. We zijn allemaal koeienmensen, dat werkt heel gemakkelijk.’ De communicatie is bovendien open en eerlijk, geven ze aan. ‘We blijven er niet mee rondlopen als er wat is, we maken het bespreekbaar’, aldus Hendrik. ‘Het is geven en nemen en dan komen we er altijd weer uit.’ Een echte taakverdeling binnen het bedrijf hebben ze niet gemaakt, die is eigenlijk vanzelf ontstaan, zo geven ze aan. ‘Ieder heeft wel zijn of haar eigen aandachtsgebied, waarbij we met het melken afwisselen’, vertelt Inge. ‘Daarin vertrouwen we elkaar.’ Zo doet Inge de drachtcontrole, Ilse regelt wanneer koeien droog moeten en samen doen ze de fokkerij. Het insemineren en het bekappen nemen Hendrik en Inge voor hun rekening, Bert is de man van het voeren en Carin verzorgt de kalfjes. ‘En ik doe ook de boekhouding’, voegt ze toe. ‘Regelmatig hebben we met zijn allen een update hoe het financieel op het bedrijf loopt.’ Zo’n gezamenlijke bespreking vindt dan meestal plaats op zaterdag aan het einde van de dag wanneer ze samen patat eten. ‘Dat klinkt als een raar moment, maar dan hebben we geen aanloop of andere drukte. Bovendien is iedereen er dan. Ook Inge en Ilse die nog 3,5 dag buiten de deur werken’, geeft Carin aan.

Optimaliseren en finetunen Grote plannen voor de toekomst hebben ze niet. ‘We willen optimaliseren en finetunen’, geven ze aan. Het aantal van 270 melkkoeien vinden ze voorlopig genoeg. ‘Technisch goed draaien is onze kracht. Als we meer gaan groeien kunnen we het niet meer zo goed doen.’ Ook omdat ze naast het melken en verzorgen van de koeien ook het landwerk zoveel mogelijk zelf uitvoeren. ‘In de toekomst zullen we wellicht de loonwerker wat vaker inschakelen’, schat Hendrik in. Bert en Carin proberen toch al wel wat af te bouwen en zijn vorig jaar een maand naar Bert zijn zus in Canada geweest. ‘We laten het met een gerust hart achter, we weten dat ze hun best doen.’ In de toekomst kunnen zowel Inge als Ilse hun werk buiten de deur inruilen voor thuis. ‘Het is fijn dat we met z’n vijven zijn’, geven ze aan. ‘Zo hebben we ook eens vrij. Dat is wel een voordeel van een bedrijf van deze omvang.’